Dyfuzja rozpuszczalnika przez błonę półprzepuszczalną rozdzielającą dwa roztwory o różnym stężeniu. Osmoza spontanicznie zachodzi od roztworu o niższym stężeniu substancji rozpuszczonej do roztworu o wyższym, czyli prowadzi do wyrównania stężeń obu roztworów.
W kontekście osmozy roztwór z którego ubywa rozpuszczalnika nazywa się hipotonicznym, tego w którym przybywa nazywa się hipertonicznym. Gdy roztwory pozostają w równowadze osmotycznej, mówi się że są wzajemnie izotoniczne względem siebie.
Zjawisko odkryto, badając plazmolizę komórek skórki liści zapasowych cebuli – dotyczyło więc żywych komórek, w których błoną półprzepuszczalną jest błona komórkowa, a roztworami zawartość komórki i płyn pod szkiełkiem nakrywkowym preparatu mikroskopowego. Później nauczono się wytwarzać sztuczne błony półprzepuszczalne (np. celofan) i okazało się, że samo zjawisko nie jest specyficzną cechą życia. Może zachodzić w różnych rozpuszczalnikach i dotyczyć różnych substancji rozpuszczonych.
Proces osmozy wykorzystuje się w stacjach uzdatniania wody dla celów laboratoryjnych, pozyskując w ten sposób wodę o parametrach klasyfikowanych dla wody czystej (PURE) oraz ultra czystej (ULTRA PURE)
Â
TYPY I PARAMETRY WODY UŻYWANEJ W LABORATORIUM
Jakość wody |
Typ podstawowy |
Dejonizowana |
Ogólna laboratoryjna |
Ultra-czysta (analityczna) |
Ultra-czysta (biologiczna) |
Przewodnictwo Rezystywność |
1 - 50 μS/cm 1-0,2 MW cm |
1 - 0,1 μS/cm 1 - 10 MW cm |
< 1μS/cm >1 MW cm |
0,055 μS/cm 18,2 MW cm |
0,055 μS/cm 18,2 MW cm |
TOC |
 |
 |
50 ppb |
<10 ppb |
<10ppb |
Bakterie |
 |
 |
<1 kol./ml |
<1 kol./ml |
<1 kol./ml |
Pyrogeny |
 |
 |
 |
 |
<0,25 jedn.równ./ml |
Czastki stałe |
 |
 |
 |
<0,05 μm |
<0,05 μm |
|